Τι είναι το σύνδρομο Άσπεργκερ

Το σύνδρομο Άσπεργκερ αποτελεί αναπτυξιακή διαταραχή που εμπίπτει στο φάσμα του αυτισμού. Περιγράφεται συχνά ως μια πιο ήπια μορφή αυτισμού ή ως «αυτισμός υψηλής λειτουργίας».  Η εν λόγω διαταραχή είναι γνωστή και ως κρυφή διαταραχή, καθώς συχνά παραμένει χωρίς διάγνωση. Αυτό συμβαίνει διότι τα παιδιά με Άσπεργκερ διαθέτουν υψηλή λειτουργικότητα και χαρακτηρίζονται με νοημοσύνη άνω του μέσου όρου και ανεπτυγμένες γλωσσικές δεξιότητες. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν αφορούν κυρίως την κοινωνική αλληλεπίδραση και τείνουν να ερμηνεύονται ως απλές ιδιοτροπίες του χαρακτήρα.

Πότε αναγνωρίστηκε ως διαταραχή

Το σύνδρομο Άσπεργκερ αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά ως μεμονομένη διαταραχή στη δεκαετία του 1940 από τον Αυστριακό παιδίατρο Hans Asperger, ο οποίος παρατήρησε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο συμπεριφορών σε έφηβους ασθενείς του. Οι ασθενείς είχαν φυσιολογική νοημοσύνη και γλωσσική ανάπτυξη, αλλά παρουσίαζαν μειωμένη ικανότητα προσαρμογής στο κοινωνικό περιβάλλον. Οι ελλείπεις κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες λειτουργούσαν ανασταλτικά στην ένταξη τους στο πλαίσιο κάποιας ομάδας και προκαλούσε προβλήματα στις κοινωνικές τους επαφές.

Ποια είναι τα αίτια του συνδρόμου Άσπεργκερ 

Δεδομένου ότι η διαταραχή τείνει να εμφανίζεται σε οικογένειες, πιστεύεται ότι το σύνδρομο έχει γενετική βάση, ωστόσο δεν έχει εντοπιστεί η ύπαρξη κάποιου συγκεκριμένου γονίδιου. Το σύνδρομο Άσπεργκερ αφορά και τα δύο φύλλα, παρόλα αυτά απαντάται συχνότερα στα αγόρια.

Συμπτώματα που υποδηλώνουν το σύνδρομο Άσπεργκερ 

Εάν και υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα που υποδηλώνουν την ύπαρξη διαταραχής, κανένας άνθρωπος δε βιώνει τη συγκεκριμένη διαταραχή με τον ίδιο τρόπο. Μπορεί να διαθέτει μερικά από αυτά τα συμπτώματα ή μπορεί να τα αντιμετωπίσει όλα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

Κοινωνικά συμπτώματα

Ενδεικτικό σημάδι του συνδρόμου Άσπεργκερ είναι η έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων. Τα συνηθέστερα συμπτώματα που μπορεί να επηρεάσουν την κοινωνική αλληλεπίδραση ή επικοινωνία περιλαμβάνουν:

• Δυσκολία δημιουργίας και διατήρησής φιλικών σχέσεων
• Απομόνωση ή ελάχιστη αλληλεπίδραση σε κοινωνικές εκδηλώσεις
• Αποφυγή οπτικής επαφής και απουσία εκφράσεων προσώπου
• Λανθασμένη ερμηνεία της συμπεριφοράς και των χειρονομιών των άλλων ανθρώπων
• Αδυναμία αναγνώρισης χιούμορ, ειρωνείας και σαρκασμού
• Κοινωνικά ακατάλληλες συμπεριφορές
• Προβλήματα έκφρασης ενσυναίσθησης, ελέγχου ή επικοινωνίας συναισθημάτων
• Τάση συμμετοχής σε μονόπλευρες συζητήσεις
• Εμμονή σε ορισμένα θέματα
• Αδυναμία κατανόησης του μεταφορικού λόγου
• Εμμονή σε συγκεκριμένες ρουτίνες

Γλωσσικά και λεκτικά προβλήματα

Σε αντίθεση με άλλες διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, τα άτομα με Άσπεργκερ δεν αντιμετωπίζει καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη. Αντιθέτως διαθέτουν συνήθως ένα προηγμένο λεξιλόγιο και άρτιες γραμματικές – συντακτικές δεξιότητες. Ωστόσο μπορεί να μην μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα κατάλληλα σε κοινωνικές περιστάσεις. Ένα παιδί ή ενήλικας με Άσπεργκερ μπορεί να παρουσιάσει:

• Μονότονη ομιλία που χαρακτηρίζεται από έλλειψη εκφραστικότητας
• Αδυναμία προσαρμογής της έντασης της φωνής ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται, όπως για παράδειγμα όταν το άτομο να μιλά δυνατά σε μία βιβλιοθήκη
• Επαναλαμβανόμενος λόγος
• Ακατάπαυστη και λεπτομερειακή ομιλία

Γνωστικές Συμπεριφορές

Συνήθως, τα παιδιά και οι ενήλικες με Άσπεργκερ έχουν φυσιολογική έως άνω του μέσου όρου νοημοσύνη. Μερικά κοινά γνωστικά χαρακτηριστικά σε άτομα με Άσπεργκερ περιλαμβάνουν:

• Αδυναμία κατανόησης αφηρημένων πληροφοριών
• Τάση εστίασης σε λεπτομέρειες, το οποίο μπορεί να έχοει ως αποτέλεσμα να λείπει η συνολική εικόνα

Σωματικά συμπτώματα

Τα παιδιά με Άσπεργκερ μπορεί να φαίνονται αδέξια ή αμήχανα. Συγκεκριμένα ενδέχεται να εμφανίσουν σωματικά συμπτώματα, όπως:

• Ελλιπής ανάπτυξη κινητικών ικανοτήτων
• Αδέξιες κινήσεις
• Κακός κινητικός συντονισμός
• Αισθητηριακές δυσκολίες σε σχέση με μία ή περισσότερες αισθήσεις (όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση, αφή

Άλλα συμπτώματα

Ορισμένα συμπτώματα του συνδρόμου Άσπεργκερ μπορούν να θεωρηθούν ωφέλιμα. Για παράδειγμα, όπως σημειώθηκε παραπάνω, συχνά παρατηρείται μια αξιοσημείωτη ικανότητα εστίασης. Ομοίως, η προσοχή στη λεπτομέρεια μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.